Jeremiasz Nejfeld
Jeremiasz Ernest Nejfeld – urodził się w Zdunach w 18 stycznia 1721 r. w rodzinie niemieckiej. Studiował w Lipsku, gdzie w 1844 r. otrzymał tytuł doktora medycyny. Początkowo pracował w Zdunach, następnie przeniósł się na dwór Leszczyńskich (Rydzyna). Później był nadwornym lekarzem dwóch ostatnich królów polskich: Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jednocześnie musiał być też fizykiem powiatowym w Lesznie. W 1750 r. stworzył i redagował (przez 3 lata) pierwsze czasopismo medyczne w Polsce pt. „Prymitiae Physico-Medicae”. W skład redakcji wchodzili także Bogumił Efraim Herman – lekarz powiatowy w Bojanowie oraz Jan Chrystynam Heffter – lekarz z Zittau. W 1752 i 1756 wydał dwie pozycje o wodach leczniczych na Śląsku, a jednym z jego najważniejszych dzieł było „Ratio medendi orbis circuli...” (pełna nazwa poniżej) dedykowana królowi Poniatowskiemu. Zmarł w 1773 r.
Dzieła:
-An sine motu sanguinis intestino secretio? Lipsk 1743,
-De genesi caloris febrium intermittentium. Lipsk 1744
-Specimen I physico-medicum de secretione humanorum in genere ex mechanica solidorum structura fluidorumque genio demonstrata. Zulichów 1751,
-Specimen II de secretione humorum in specie etc. Głogów 1763,
-Physikalische Abhandlung vom Altwasser Sauerbrunnen in Schlesien, dessen Bestande, Wirkung und Gebrauche in einer zusammenhängenden Lehrart abgefast. Zulichów 1752, -Observationes de electricitate. 1754,
-Specimen physicum de animalculorum spermaticorum natura et ortu. 1755,
-Observativiones de efficacia moschi cum antimonio diaphoretico mixti in febre catarrhali petechizante. 1755, -De aquis Gimmelionis. 1756,
-Physikalische Abhandlung von der goldenen Ader, welche sowohl die Eigenscheften, Wirkungen und Ursachen, als auch die Heilungsart derselben in sich fasst. Zulichów 1764,
-Ratio Medendi orbis circuli sanguinei monumentis praestantissimorum medicorum tum veterum tum vel maxime recentiorum superstacta. Wrocław 1773,
W swoim piśmie Prymitiae Phisico-Medicae ab iis, qui Polonia et extra eam medicanum faciunt. Collectae:
Tom I, Prusy 1750:
-De positione et divaricatione arterianum, ut causa antecedante secretionis humorum,
-De febre putrida mesenterica lethali, -De febre lenta hysterica purpura superveniente soluta, -De febre lenta, quotidiana superveniente soluta,
-De febre lenta, quotidiana supereniente soluta. Theoria febris luntae,
-De visus privatione, plica superveniente soluta,
-De tumore submaxillari superveniente pleuritide.
Tom II, Zulichów 1750:
-O szkodliwym gazie węgli kamiennych,
-O ciąży pozornej,
-O guzie pod krótkimi żebrami z lewej strony, który zniknął w następstwie gorączki,
-O chyżości strumienia krwi, jako przyczynie wydzielania soków,
-O kamieniu znalezionym między skórą i tkanką podskórną,
-O żuciu i łykaniu,
-O wydalaniu kału przez macicę,
-Vom weissen Friesel in Gestalt der Blasen, so durch den Urin ausgetrieben worden, und der wahren Act ihn zu heilen,
-Vom einem lange Zeit dauernden Friesel durch die Chinaridne geheilt,
-O upartej kolce powikłanej z drgawkami, którą szczęśliwie usuniętą została za pomocą kory chinowej,
-Vom weissen Friesel in Gestalt der Blasen mit der Entzűndung der Mutter,
-O guzie poniżej żeber z lewej strony i bólu nad kością łonową, który ustąpił po trzeciaczce.
Tom III Zulichów 1753:
-O położeniu i rozmieszczeniu naczyń jako przyczynie wydzielania żółci,
-Von einer schleimigten Engbrűstigkeit, welche von zurűckgeriebenen Zipperlein entstanden, und dem dazu gekommen Wichselzopf aufgelőset worden,
-Vom blastigten Friesel, so den Tod verursachet.
Bibliografia:
Krzysztof Grobelny, Grzegorz Kryg, „Dzieje Zdun”, Zduny 1994 r.,
Grzegorz Kryg, Zduny. Od pradziejów do upadku Rzeczypospolitej, Poznań 1993 r.,
Stanisław Kośmiński, Słownik Lekarzów Polskich, Warszawa 1883 r.,
Fot. Archiwum Zdunowskiego Ośrodka Kultury